Yeghishe Charents uy muzeyi

Yeghishe Charents uy muzeyi
Asos solingan sana	1964–yil
Joylashuvi	Armaniston, Yerevan
Direktor	Zhanna Manukyan
Turi	Uy muzey
Sayt	https://charents.am/

40°10′44.39″N 44°30′51.74″E / 40.1789972°N 44.5143722°E / 40.1789972; 44.5143722 Yegishe Charents uy muzeyi (armancha: Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարան (Yehishe Charents’i tun-tʼangaran)), shuningdek, Yegishe Charents memorial muzeyi nomi bilan ham tanilgan, Armanistonning Yerevan shahridagi uy muzeyi boʻlib, u yerda shoir Yegishe Charents 1935-yildan 1937-yilgacha yashagan.

Tarixi

1954-yil 11-martda Anastas Mikoyan Nikita Xrushchevning „Maxfiy nutqi“ dan ikki yil oldin Yerevanda Charentsni reabilitatsiya qilishga chaqirdi^[1] Charents Sovet hukumati tomonidan bir yil oʻtgach, 1955-yil 9-martda Xrushchevning erishi doirasida rasman reabilitatsiya qilindi^[1]. Qayta tiklash jarayoni doirasida 1935-yildan 1937-yilgacha Charents yashagan kvartira Sovet Armanistoni Vazirlar Kengashining 1964-yil 8-fevraldagi qarori bilan uy muzeyiga aylantirildi. Nvard Bagdasaryan muzey direktori etib tayinlandi. Shoirning qizlari Arpenik va Anaxit muzeyning tashkil etilishi va faoliyatiga koʻmaklashgan. Muzey 1975-yil 10-yanvarda omma uchun ochilgan^[2].

1987-yilda Charentsning toʻqson yilligi munosabati bilan Armaniston birinchi kotibi Karen Demirchyan koʻmagida muzey maydoni kengaytirildi. Bugungi kunda muzey 626,3 m² maydonni egallaydi. Asosiy koʻrgazma muzeyning uchta zalini egallaydi: A zal (1897—1918), B zal (1918—1927) va C zal (1928—1937)^[3].

Toʻplamlari

Yeghishe Charents uy muzeyi shoir hayoti, adabiy, madaniy va ijtimoiy-siyosiy faoliyatini oʻrganuvchi tadqiqot markazidir. Muzeyda Charentsning shaxsiy buyumlari, qoʻlyozmalari, hujjatlari, kitoblari, fotosuratlari namoyish etiladi. Bularning barchasi shoirning nafaqat sheʼriyat, balki tarjima va nashriyotga ham yuksak isteʼdodi borligini tasdiqlaydi^[4].

Muzeyning eng qimmatli qismi bu Memorial uy boʻlib, u yerda hamma narsa Charents hayot boʻlganidagidek tartibga solingan. Uy gʻarb va sharq uygʻunligida jihozlangan: royal „Bekker“, yozuv mashinkasi, qizil yogʻochdan yasalgan mebellar, otasidan meros boʻlib qolgan gilamlar, Usmonli, Xitoy panellari, fil suyagi va bronza haykallar kolleksiyasi^[5].

Kutubxona

Charentsning shaxsiy kutubxonasi Memorial uyining bir qismini tashkil qiladi. Shoirning qizi Arpenikning aytishicha, uning kutubxonasi 1930-yillarda 6000 kitobdan iborat boʻlgan. Iosif Stalinning „Buyuk tozalash“ davrida hibsga olinganidan soʻng, koʻplab kitoblar yoʻq qilindi. Hozir kutubxonada 1452 ta kitob mavjud boʻlib, ular orasida turli tillarda, jumladan, sanʼat va dinga oid koʻplab qimmatli asarlar mavjud^[5].

Charents kutubxonasida koʻplab arman yozuvchilari, jumladan Xorenatsi, Buzand, Narekatsi, Kuchak, Shnorxali, Sayat-Nova, Leo, Tumanyan, Terian, Isaxakyan va Metsarentsning noyob kitoblari toʻplami mavjud edi^[5].

Kutubxonadagi koʻplab kitoblarga avtograf qoʻyilgan. Shuningdek, boshqa yozuvchilar Charentsga sovgʻa qilgan kitoblar mavjud, jumladan Avetik Isaxakyan, Hamlik Tumanyan, Garegin Bess, Xachik Dashtents va boshqalar. Koʻplab kitoblar Tbilisi (Tiflis), Moskva, Sankt-Peterburg va Volgograddan (Tsaritsin) olib kelingan^[5].

Muzeyda koʻrgazmalar, adabiy yigʻinlar, maʼruzalar, konsertlar, uchrashuvlar, taqdimotlar, sheʼrxonlik kunlari oʻtkaziladi^[5].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 Shakarian. „Yerevan 1954: Anastas Mikoyan and Nationality Reform in the Thaw, 1954–1964“. Peripheral Histories (2021-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-noyabr.
↑ Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9
↑ Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9 ISBN 978-99941-874-0-9
↑ Charents 115. Yerevan: "Astghik Publishing House", 2012 — 120-bet. ISBN 978-9939-840-07-9.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9 ISBN 978-99941-874-0-9

[yerevan-1954-1] 1,0 ^1,1 Shakarian. „Yerevan 1954: Anastas Mikoyan and Nationality Reform in the Thaw, 1954–1964“. Peripheral Histories (2021-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-noyabr.

[2] Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9

[3] Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9 ISBN 978-99941-874-0-9

[4] Charents 115. Yerevan: "Astghik Publishing House", 2012 — 120-bet. ISBN 978-9939-840-07-9.

[Pera_Print-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Yeghishe Charents Memorial Museum, Yerevan, „Pera Print“, 2008, p. 104, ISBN 978-99941-874-0-9 ISBN 978-99941-874-0-9

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]